Jak pisał Adam Mickiewicz:

Jeżeli rachunki sumienia źle stoją, pewnie wtenczas i w głowie zamęt.

Sakrament Pokuty jest szczególnym wyrazem miłości Boga do człowieka. Umożliwia odpuszczenie grzechów, szczególnie tych ciężkich i śmiertelnych. To dowód na to, że Bóg nigdy nas nie opuszcza, nawet kiedy błądzimy.

Sam akt spowiedzi polega przede wszystkim na szczerym wyznaniu własnych win spowiednikowi. Zazwyczaj odbywa się to przy konfesjonale, ale zdarzają wyjątki, np. w przypadku osób ciężko chorych, a także podczas pielgrzymek i innych wydarzeń religijnych.

Sprawy podstawowe

Co to jest spowiedź?

Spowiedź to inaczej sakrament pokuty. Spowiedź jest to wyznanie grzechów przed kapłanem, dla otrzymania od niego rozgrzeszenia.

Inaczej mówiąc spowiedź to:

• Deska ratunkowa zbawienia, podana grzesznikowi rozbitemu na morzu tego świata.
• Klucz, którym niebo, przez grzech zamknięte, dla pokutującego się otwiera.
• Drugi Chrzest, w której łzami skruchy i żalu obmywają się wszystkie występki i zbrodnie grzesznika i przywraca się niewinność, po Chrzcie św. Zbrukaną
• Tarcza zasłaniająca od gniewu i karania wiecznego.
• Zwierciadło, w którym grzesznik się przygląda i widzi, jakim jest wobec Boga i nieba.
• Kąpiel Chrystusowa, gdzie mocą najdroższej Krwi Jezusa wszystkie brudy grzechowe się zmywają.
• Jak mówi św. Augustyn, jest to papiernia, gdzie z gałganów i szmatów brudnych najpiękniejszy papier się wyrabia.
• Spowiedź grzesznika z grobu grzechów wskrzesza, jedna z Bogiem zagniewanym, przywraca spokój strwożonego sumienia, zamyka piekło, a otwiera niebo.
• Spowiedź to lekarstwo, od ukąszenia węża piekielnego.

Kto ustanowił spowiedź, czyli sakrament pokuty?

Spowiedź ustanowił Jezus Chrystus po swoim zmartwychwstaniu, kiedy rzekł do Apostołów:

„Jako mię posłał Ojciec, i ja was posyłam”.

Potem tchnął na nich i rzekł im:

„Weźmijcie Ducha Świętego. Których odpuścicie grzechy, są im odpuszczone: a których zatrzymacie, są zatrzymane” (Jan. 20, 23).

A więc wbrew powszechnej opinii, nie ksiądz, nie Biskup, nie Papież ustanowili spowiedź. Nie marnowałby kapłan zdrowia swego, siedząc całymi dniami w konfesjonale, nie jeździłby z narażeniem własnego życia do zaraźliwych chorych, nie wstawałby o pierwszej albo o drugiej godzinie w nocy, kiedy wzywają z P. Bogiem do umierającego, nie przystępowałby i sam do spowiedzi, gdyby nie było na to rozkazu z góry, od Jezusa danego. Ze słów Chrystusa Pana:

„Komu zatrzymacie, będą zatrzymane”

wynika, iż kapłan musi znać grzechy, że wierni muszą je spowiednikowi wyznać.

Kim jest spowiednik?

Spowiednikiem to każdy kapłan, który od Biskupa otrzymał władzę spowiadania.
Spowiednik to inaczej Ojcem duchowym, ponieważ w konfesjonale zastępuje miejsce Ojca niebieskiego.

Jest on nauczycielem, lekarzem i sędzią:

• Jako nauczyciel, uczy jak żyć i postępować ma człowiek, ażeby dojść do nieba, jak Anioł Stróż wprowadza zbłąkanego na drogę zbawienia.
• Jako lekarz, bada stan chorej duszy grzesznika i leczy, przepisując stosowne lekarstwa.
• Jako sędzia, musi badać, czy pokutujący godzien jest rozgrzeszenia, czy nie, i według tego, albo udziela rozgrzeszenia, albo odkłada na później, dla szczerszego nawrócenia się i poprawy.

Tajemnica spowiedzi

Spowiednik zobowiązany jest do nie wyjawiania informacji uzyskanych podczas spowiedzi. Nie może tego zrobić, choćby za to miał życie stracić.

Tak poniósł śmierć męczeńską św. Jan Nepomucen, kiedy król Wacław zmuszał go, by wyjawił grzechy zeznane mu przez królową. A gdy święty spowiednik tego uczynić nie mógł, kazał go król wrzucić do rzeki Mołdawy (r. 1393). Nie śmie spowiednik łamać pieczęci spowiedzi nawet i wtedy, gdy mógłby odwrócić chociażby największe nieszczęście, chociażby dla ocalenia życia. Zachowanie sekretu spowiedzi przez wszystkie wieki świadczy o prawdziwości religii katolickiej, świadczy o tym, że sam Bóg czuwa nad Kościołem swoim. Nie powinien wtedy lękać się człowiek wyznawać na spowiedzi, chociażby najwstydliwsze i najokropniejsze grzechy swoje, gdyż oprócz samego spowiadającego się, kapłana i Boga, nikt inny o tych grzechach wiedzieć nie będzie.

Za złamanie tajemnicy spowiedzi grodzi kara ekskomuniki. Co potwierdza dekret Świętej Kongregacji Nauki i Wiary z 23.09.1988 https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19880923_scomunica-confessioni_pl.html

Jak często należy się spowiadać?

Kościół na Soborze Laterańskim, w roku 1215, przepisał wiernym spowiadać się przynajmniej raz do roku. Lecz słowo „przynajmniej” stosuje się więcej do tych chrześcijan, którzy są dalekimi od kościoła, jak na przykład na Syberii, albo zostają w dalekiej podróży, na morzu itp. Gorliwy chrześcijanin nie zadawala się jednorazową spowiedzią w roku, lecz przystępuje do niej razy kilka. Jak dom, który nie jest często wymiatany, podobnym się staje do chlewa, tak wygląda dusza ludzka, która zaledwie raz do roku na spowiedzi się obmywa.

Dlatego chrześcijanie, więcej myślący o swoim zbawieniu, aniżeli o rzeczach ziemskich, starają się przez częstsze spowiedzi obmywać sumienie swoje, coraz bliżej i bliżej do Boga się zbliżać i nabrać większej siły do ustawicznej walki z nieprzyjaciółmi duszy swojej. Tacy ludzie nie lękają się śmierci, nie trwożą się zbytnio, kiedy zaraza blisko grasuje, kiedy pioruny uderzają, bo zawsze są gotowi do stawienia się na sąd Boży. Ludzi zaś obojętnych i gnuśnych w sprawie zbawienia Kościół zwykle do spowiedzi napędza. Dlatego, żeby nikt spowiedzi i swego zbawienia nie lekceważył, Kościół zmuszony był wydać wyraźny rozkaz spowiadania się przynajmniej raz do roku.

Co robić jak nie ma się z czego spowiadać?

Jeżeli człowiek na tyle jest doskonałym, że żadnych grzechów śmiertelnych nie ma na sumieniu, jeżeli nawet i grzechów powszednich unika, a chce być u spowiedzi i przyjąć Komunię świętą, wówczas trzeba przypomnieć większy grzech z dawniejszego życia, za ten grzech obudzić żal serdeczny i wyznać go kapłanowi. Grzechy bowiem, które chociaż już były dawniej wyznane i rozgrzeszone, można wyznawać na następnych spowiedziach ile chcąc razy i podawać pod powtórne rozgrzeszenie. Czyni się to dlatego, ażeby rozgrzeszenie było ważne. Inaczej bowiem grzeszyłby kapłan, gdyby dawał rozgrzeszenie tam, gdzie żadnego niema grzechu, i narażałby Sakrament Pokuty na nieważność. Grzech z dawniejszego życia dodaje się i wówczas, kiedy ktoś spowiada się z grzechów bardzo małych, a nawet wątpliwych, czy są grzechami. W przeciwnym razie, jeżeli penitent nie podaje grzechu większego z dawnego życia, a od spowiedzi ostatniej żadnych grzechów nie ma, wówczas kapłan tylko udziela błogosławieństwa i pozwała przystąpić do Komunii świętej.

Co robić, gdy ktoś na spowiedzi zapomni wyjawić grzech śmiertelny?

Jeżeli ktoś na spowiedzi zapomni grzech śmiertelny, może wrócić do konfesjonału i wyznać. Lecz gdy do kapłana trudno się dostać, albo, gdy kapłan rozdaje Komunię św., wówczas Komunię można przyjąć, lecz grzech zapomniany trzeba wyznać na następnej spowiedzi. Taki grzech zapomniany jest odpuszczony razem z wyznanymi, byle tylko spowiadający się nie miał najmniejszego zamiaru jego zatajenia.

Co robić, gdy kapłan nie da nam rozgrzeszenia?

Do Komunii, naturalnie, przystępować NIE wolno, gdyż człowiek nie jest z grzechów swoich rozgrzeszony. W większości przypadków penitent otrzymuje rozgrzeszenie i pokutę, lecz są przypadki kiedy kapłan, pomimo najszczerszych chęci, rozgrzeszenia udzielić nie może. Takie wypadki mogą być rozmaite, na przykład:

• jeżeli ktoś pokuty żadnej na przeszłej spowiedzi ze złej woli nie odprawił i „olał”
• jeżeli ktoś uczynił komuś krzywdę na sławie lub na majętności, a nie chce naprawić i wynagrodzić tej krzywdy
• jeżeli ktoś żyje w rozpuście, pijaństwie lub w innych zbrodniach, a porzucić i poprawić się nie chce.
• Nie daje kapłan takim ludziom rozgrzeszenia, bo nie może, bo dając rozgrzeszenie przyjąłby na swoje sumienie obowiązek restytucji, to jest wynagrodzenia krzywd ludzkich.

Spowiedź bez poprawy, jak wiadomo, jest nieważna.

Nie powinien jednak spowiadający się gniewać na kapłana, smucić się i rozpaczać, gdyż w tym nic strasznego nie ma. Chodzi tu tylko o poprawę i wypełnienie tego, do czego kapłan zobowiązał, a to przecież zależy od samego spowiadającego się.

Jak wygląda spowiedź i jak się dobrze spowiadać?

Spowiedź rozumiana jako wizyta w konfesjonale i wyznanie swoich grzechów przed spowiednikiem to tylko jeden element całego, większego procesu.

Jeżeli jesteś wierzącym katolikiem, któremu zależy na dobrym i właściwym przestrzeganiu przykazań Bożych na pewno zadajesz sobie pytanie jak się dobrze wyspowiadać, aby wyznać grzechy i dostać rozgrzeszenie. Choć trzeba mieć szczerszą perspektywą to jednak nie jest ona skomplikowana.

Jak powinna wyglądać spowiedź:

• lepiej żyć w zgodzie z prawami Boskimi, niż chodzić do spowiedzi
• spowiedź jest aktem na drodze do zbawienia, nie oznacza ona jednak „świętego spokoju” po wyjściu z konfesjonału. Poza odprawieniem pokuty należy również powziąć postanowienie poprawy, czyli realną chęć jak również działania, aby wyzbyć się grzechów, które nas prześladują.
• spowiedź jest elementem pracy nad samym sobą, nad swoim charakterem, słabościami
• zasady spowiedzi opisane są w 5 warunkach dobrej spowiedzi. Ich przestrzeganie pozwoli nam poprawnie się wyspowiadać.

Jak szybko należy odprawić zadaną pokutę?

Za Katechizmem kardynała Gasparriego:

„Jeżeli spowiednik nie wyznaczył czasu na odprawienie pokuty, penitent niech się stara odprawić zadaną pokutę jak najrychlej.”

Jakie są skutki duchowe sakramentu pokuty (czyli spowiedzi świętej)?

Zgodnie z Katechizmem Kościoła Katolickiego (KKK 1496):

• pojednanie z Bogiem, przez które penitent odzyskuje łaskę;
• pojednanie z Kościołem;
• darowanie kary wiecznej spowodowanej przez grzechy śmiertelne;
• darowanie, przynajmniej częściowe, kar doczesnych, będących skutkiem grzechu;
• pokój i pogoda sumienia oraz pociecha duchowa;
• wzrost sił duchowych do walki, jaką musi prowadzić chrześcijanin.

Ile jest warunków dobrej spowiedzi?

5. Jest pięć warunków dobrej spowiedzi.

Gdzie się spowiadać?

Niektórzy by powiedzieli, iż należy się spowiadać w konfesjonale, w swojej parafii. Nie jest to jednak pełna, a tym bardziej najważniejsza odpowiedź.

Miejsce nie ma znaczenia (zwłaszcza geograficzne, np. miasto), liczy się osoba spowiednika.

A jedynym spowiednikiem jest kapłan, który otrzymał zgodę na spowiadanie. Jak mówi Katechizm kardynała Gasparriego w punkcie 415:

„Uprawnionym szafarzem sakramentu pokuty jest kapłan, należycie zatwierdzony do słuchania spowiedzi; a wszyscy wierni mogą się ze swoich grzechów spowiadać przed każdym kapłanem należycie zatwierdzonym, bez względu na jego obrządek.”

Czy jakość spowiedzi zależy od miejsca, w którym się spowiadamy?

Jakość spowiedzi zależy tylko od nas. Jak zrobimy rachunek sumienia, jak się wyspowiadamy, czy zaczniemy nad sobą pracować, i czy poprawnie odmówimy pokutę.

Niektórzy jednak przywiązują zbyteczną uwagę do miejsca. Sądzą na przykład, iż jak wybiorą spowiedź u Dominikanów, na Jasnej Górze, czy u Kapucynów, bądź Jezuitów, to sprawi to, iż ich grzechy będą lepiej przebaczone.

Nic bardziej mylnego.

Rodzaje spowiedzi

Spowiedź powszechna

Zwana też od pierwszego wyrazu wersji łacińskiej jako „Confiteor”.

Jest to spowiedź publiczna.

Nie spowiadamy się wtedy ze swoich prywatnych grzechów, tylko spowiadamy się jako lub Boży.

Więcej na temat samej spowiedzi, jak i jej tekstu wypowiadanego podczas Mszy św. znajdziesz w tym artykule.

OSTRZEŻENIE przed spowiedzią publiczną ze swoich prywatnych grzechów

W niektórych tzw. „chrześcijańskich” grupach (np. neokatechumenat) można spotkać się z praktyką zmuszania ludzi do wyznawania swoich prywatnych grzechów podczas publicznego zgromadzenia wśród innych wiernych.

JEST TO CAŁKOWICIE NIEZGODNE Z ZASADAMI KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

Co więcej może prowadzić do innych grzechów, jak chociażby grzech obmowy.

Nie należy uczestniczyć w tego typu „cyrku”.

Katechizm Kościoła Katolickiego KKK 1424

„… ponieważ oskarżenie – spowiedź z grzechów przed kapłanem jest istotnym elementem tego sakramentu”

Z historii KK

W 5 wieku niektórzy biskupi żądali od wszystkich publicznego wyznania grzechów. Jednakże Papież Leon I potępił tą praktykę, dodają, iż „wystarczy winy w tajemnej spowiedzi wyznawać”.

Spowiedź „normalna”, czyli indywidualna, prywatna

Spowiedź z własnych, prywatnych grzechów. Spowiedź tajna, tylko przed spowiednikiem, którego obowiązuje tajemnica spowiedzi pod karą ekskomuniki.

Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 960

Spowiedź przedślubna

Spowiedź indywidualne. Nie spowiadamy się razem z przyszłym małżonkiem, małżonką. Każdy odpowiada sam za swoje grzechy.

Spowiedź generalna zaleca się również tym wszystkim, którzy rozpoczynają nowy okres życia, lub znajdują się w niebezpieczeństwie śmierci, a więc nowożeńcom przed ślubem,

Spowiedź generalna

Jest to spowiedź z całego życia. Występuje w sytuacji, gdy wchodzimy do wspólnoty katolickiej w wieku dorosłym, lub w sytuacji, gdy w przeszłości mieliśmy grzechy, których nie wyznaliśmy na wcześniejszych spowiedziach.

Sprawdź dedykowany artykuł tutaj.

Pierwsza spowiedź

Jest to również spowiedź indywidualna, która może wystąpić w dwóch przypadkach

• spowiedzi przed przystąpieniem do pierwszej komunii świętej
• jeżeli osoba dorosła chce zostać katolikiem – patrz spowiedź generalna.

Spowiedź online – OSTRZEŻENIE

Nie liczy się.

Powód 1: dogmatyczny

Pan Jezus posłał swoich uczniów. Biskupi są ich następcami. I to oni nadają, lub odbierają przyzwolenie na spowiadania wyświęconym kapłanom.
Chip komputerowy i algorytm programistyczny nie są ludźmi, a co za tym idzie nie mogą być kapłanami.

Powód 2: praktyczny

Co więcej, jest bardzo groźna z powodów praktycznych.
W dzisiejszym świecie nie ma tajemnicy w Internecie. Nasze wiadomość mogą kiedyś wypłynąć. Pamiętajmy o tym.

Spowiedź święta indywidualna, prywatna, krok po kroku

Cytat:

„Niech każdy wyzna grzech swój, póki jest na ziemi, póki jest wyznanie przyjętym będzie, póki przez kapłana udzielone odpuszczenie przed Panem przyjętym będzie”

 Św. Cyprian w III wieku.

Krok 1 – Przygotowanie do spowiedzi

5 warunków dobrej spowiedzi to podstawa.

Są tam wyłożone podstawo zasady poprawnego sakramentu pokuty.
Koniecznie się z nimi zapoznaj tutaj.

Krok 2 – Rachunek sumienia

Przypomnienie sobie swoich grzechów, co do przykazań boskich, kościelnych i obowiązków stanu.

Najlepiej zrobić to zgodnie z jednym z przygotowanych przez nas artykułów na temat rachunku sumienia, oraz bardziej szczegółowego rachunku sumienia. W ten sposób prawdopodobieństwo ominięcia jakiegoś grzechu będzie minimalne.

Krok 3 – Modlitwa przed spowiedzią

Przed przystąpieniem do konfesjonału należy odmówić  modlitwę „Spowiadam się Bogu Wszechmogącemu”. To modlitwa o dobrą spowiedź. Aby Pan Bóg zesłał na nas łaski, które pomogą nam dobrze wyznać grzechy.

Krok 4 – Szczera spowiedź przed spowiednikiem

Klękając w konfesjonale przed spowiednikiem należy posłużyć się specjalną formułką spowiedzi.

Krok 5 – Modlitwa po spowiedzi

Niech Ci będzie chwała i dziękczynienie, Boże w Trójcy jedyny, żeś mi z nieskończonego miłosierdzia Twego przez rozgrzeszenie kapłańskie odpuścił moje grzechy. Dzięki Ci, Ojcze niebieski, żeś mnie, nędznego grzesznika, przyjął na powrót za swoje dziecko. Dzięki Ci, Jezu, Zbawicielu mój, żeś Krwią swoją obmył mą duszę i przywrócił jej życie nadprzyrodzone. Dzięki Ci, Duchu Święty, żeś mi dał łaskę prawdziwego żalu i żeś przez ten Sakrament odbudował w duszy mej świątynię Bożą. O, jakże wielkie jest moje szczęście! Pragnę przez całą wieczność wysławiać dobroć Twoją, Boże, a tymczasem na ziemi zmienić zupełnie moje życie i oddać Ci całe serce moje, boś Ty, Panie, godzien całej mojej miłości. Przyjmij łaskawie te modlitwy i uczynki pokutne, które mi sługa Twój naznaczył; przyjmij też wszystkie moje prace, ofiary i przykrości życia. Niech to wszystko posłuży mi na zgładzenie kar doczesnych, a czego jeszcze nie dostaje mojej pokucie, niech to uzupełnią zasługi męki Twojej, Zbawicielu najmiłościwszy. Udziel mi, Panie, łaski wytrwania w moich postanowieniach. Najświętsza Matko, Aniele Stróżu i wszyscy moi święci Patronowie, módlcie się za mnie, abym przy pomocy Bożej unikał odtąd każdego grzechu. Postanawiam sobie szczególnie zwalczać moją wadę główną. Codziennie będę czuwał nad sobą i codziennie robił z niej rachunek sumienia. Dopomóż mi w tym, Panie Jezu.

Krok 6 – Pokuta po spowiedzi

Odprawienie zadanej pokuty.

Krok 7 – Modlitwa po odprawieniu pokuty – o poprawę z wady głównej

Jeszcze jedną prośbę zanoszę do Ciebie, o Jezu. Bardzo często popadałem w (wymieniamy naszą wadę główną), który jest moją wadą główną. O Jezu, boję się, aby ta wada nie stała się moim grzechem nałogowym i nie przywiodła mnie do innych grzechów. O Jezu, dopomóż mi, abym ją zwalczał i pokonał. Postanawiam sobie przy Twej pomocy pracować wytrwale nad jej wykorzenieniem. Codziennie przy modlitwie porannej będę się zastanawiał, kiedy i gdzie w ciągu dnia pracować mam nad pokonaniem mej wady głównej, jakie mi może grozić niebezpieczeństwo upadku. Wieczorem zaś zrobię rachunek sumienia i na nowo postanowię sobie pracować nad pokonaniem wady głównej. Ufam, o Jezu, że za Twą pomocą będę coraz lepszym i całkiem się poprawię. Amen. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.

Krok 8 – poprawa i praca nad swoją wadą główną

Należy pracować nad sobą i starać się wyplenić z naszego życia wszelki grzech. Tak, wielokrotnie będziemy upadać, lecz należy się nie poddawać i z odwagą i wiarą każdego dnia być lepszym katolikiem.

Źródła

Normy duszpasterskie dotyczące udzielania sakramentalnego rozgrzeszenia ogólnego:

https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19720616_sacramentum-paenitentiae_pl.html

https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19880923_scomunica-confessioni_pl.html